Opriša (poreski činovnik), koji pre nekoliko dana hteo da ide za Budimpeštu, vratio se iz Temišvara, jer se zbog vojnih transporta nije moglo dalje putovati. Protiv mađarske "Crvene garde" naši hoće da upute zajedničku vojsku, koja bi se sastojala od francuskih, engleskih, rumunskih i srpskih vojnika. "Crvena garda" je već oko Čabe i potučena.
Iz izveštaja koji je dr Janković, 3. maja 1919. godine, poslao velikom županu Torontalske županije u Velikom Bečkereku (današnji Zrenjanin) vide se činjenice koje su imale uticaja na događaje u Starčevu. Prema naredbi komandanta Prve armije (br. 1.579 od 22. aprila 1918.) pančevački srez trebalo je da francuskoj vojsci obezbedi 40 vojnika - obveznika za "konjoterioce". Tako je opština Starčevo trebalo da mobiliše za Temišvar šest a za Vršac 17 seljana. Pozivu za odlazak u Temišvar odazvalo se svega šest obaveznika, ali su otišli samo tri Srbina. Zbog toga je sreski načelnik odlučio da ostalu trojicu, Hrvate, potera na ovaj put - žandarmerijskom patrolom. Na njegovu veliku žalost, to mu nije pošlo za rukom, jer je tog dana i došlo do starčevačkih događaja. Žitelji starčevački odgovorili su svojim jednostavnim rečnikom: pobunom protiv režima i kralja, i rata, i napuštanja svojih domova, i odbijanjem da se bore protiv svoje sabraće u Budimpešti...
Starčevačka "republika" trajala je samo jedan dan i možda jednu noć. Trideset tri Starčevca uhapšena su uz pomoć vojske i žandarma iz Pančeva, ali režim nije mogao da uhapsi čitavo selo i njegov bunt. U jednoj ratom izmorenoj zemlji, u zemlji klimave vladavine dugo se posle toga nije znalo mnogo šta značajno pa se tako i dogodilo da je sudski proces starčevačkim revolucionarima odlagan i produžavan godinama, dok su se razna načelstva i sreski komandanti nadmudrivali ko je nadležan da sudi buntovnicima. Ona 33 žitelja iz ove male banatske opštine čamovala su jedno vreme u kazamatima Subotice, Pančeva i u smederevskoj tvrđavi, ali su posle nekoliko meseci pušteni kućama da bi im se kasnije sudilo. Seoski knez Janković je još dugo posle toga obijao pragove Velikobečkerečkog tužilaštva, Štaba Potiske divizijske oblasti, pančevačke sreske kuće... i usput vucarao svoju prijavu, u kojoj i danas stoji zapisano: "...Mile Bunčić
je od opštinskog poslužitelja oduzeo ključeve i prvi ušao u opštinsku kuću. Razoružao je opštinsku stražu, naredio je da se po selu dobuje: "Proglašena je Republika, ne treba ići u vojsku, dole sa kraljem Petrom". Razvalio je vrata na opštinskom magazinu i pozvao narod da iz njega uzme žito i kukuruz - svako prema svojoj potrebi!
Franja Poljak je kao kolovođa pobune održao zbor u kući svoga oca, predložio je da smene opštinare, odbio je da ide u vojsku, bunio je narod protiv države, skinuo plakate sa opštinske kapije, kojim je narod bio pozivan da stupi u narodnu miliciju, štapom je bacio sliku kralja Petra, probo je sabljom i iscepao, primio je novac od Steve Veličkovića koji je ovaj uzeo iz predsednikovog stola, uništio telefon i lupao prozore. Imre Benicki primio je ključeve od Bunčića, pa je sa Getlom i Makovnik Pajom iscepao srpsku i istakao crvenu zastavu, u sobi beležnika istakao je traku mađarske države. Mija Bovaček razoružao je opštinske stražare, a kada ga je vojska tražila - pobegao je...".
I tako redom za 33 starčevačka paora. Posle četiri - pet godina proces je bačen, "ad akta", jer je već bio davno zastareo, pa se više nije ni sudilo kratkotrajnim republikancima.
Danas, 50 godina posle ovih burnih i značajnih događaja u životu ovog sela kraj Pančeva, izmenilo se sijaset stvari. Na ledinama seoskim nikle su dve velike fabrike, potomci, mnogi od njih, ostavili su svoje njive i zaposlili se u fabrikama, a u selu je ostala da sve ređe kruži priča o nekadašnjoj pobuni Starčevaca, o jedinstvenoj republici u ovim našim nemirnim krajevima, i o tim uzbudljivim poratnim godinama, o 1918. godini i aprilu, i o tome kako su nesuđeni "konjoteraoci" zbacili kralja Petra, i seoskog kneza Jankovića, razume se...".
(kraj)