"Među fragmentima posuđa nađeno je mnogo šarenih sa slikama utisnutim. Preovlađuje grubo rađeno posuđe, ali se oba tipa nalaze zajedno, što svedoči da je vreme isto. Oba tipa posuđa rađena su rukom, bez grnčarskog vrtla, ali je sama razlika u izradi velika. Dok je jedno slikano posuđe izrađeno iz fine gline i tanko, dotle je drugo grubo i debelo izrađeno. Prema finoći ovog posuđa misli se da je ono upotrebljavano u praktičnom životu za finije i grublje poslove, kao i za svečanije i običnije prilike.

            Iz kamena su nađene sekire, iz kremena noževi, iz kosti igle, šila, kašike, kao i lopatice za glačanje posuđa, a iz jelenskih rogova vršci kopalja. Starčevačko neolitsko naselje na Gradu-Polju zauzima nekoliko hektara površine, od kojih je nešto pod usevom, a ostalo u ledini. Od tih nekoliko hektara istraženo je samo oko 10 kvadratnih metara, a ostalo što je na ledini osuđeno je da propadne, kao što je i mnogo već propalo jer stanovnici te okoline i vlasnici zemljišta prave na zemljištu ciglane, iskopavaju i peku zemlju, te će verovatno ovako propasti ovo važno preistorijsko nalazište sa slikanom keramikom iz neolita u velikoj količini koja se kod nas izuzetno pojavljuje.

            Naša zemlja, koja je neiscrpno bogata arheološkim bogatstvima, nije u stanju da se poredi sa zemljama kud i kamo siromašnijim u arheologiji, koje su umele da iskoriste svoja ma i najmanja nalazišta i iscrpljivale ih do krajnjih sitnica. Naša država, zauzeta ekonomskim brigama i političkom borbom, nije do danas posvetila dovoljno paljnje muzejima, koji ostavljeni skoro sami sebi, čekaju makar skromne kredite da bi obogatili svoje zbirke spomenicima naše bliže i najdalje istorije".

            Već u drugoj polovini 19. veka u tadašnjoj štampi moglo se čitati o pronalascima različitih arheoloških predmeta u baštama i njivama oko Starčeva. Morale su proći decenije da bi se napokon, krajem dvadesetih i s početkom tridesetih godina prošloga stoleća probudilo živo interesovanje brojnih domaćih i svetskih naučnika za istraživanja na lokalitetu smeštenom nedaleko od našeg mesta. Starčevačka neolitska kultura je danas veoma dobro poznata u arheološkim krugovima, ali i mnogo šire. Na nama je da ovaj veliki potencijal koji leži u našoj neposrednoj okolini iskoristimo i snažno se borimo da se Starčevo i dalje prepoznaje po ljudskim naseobinama nastalim ovde još u petom milenijumu pre nove ere.

            Fotografija koju objavljujemo uz ovaj tekst datira iz 1932. godine i snimljena je na arheološkom nalazištu Starčevo-Grad.

Dalibor Mergel