Širenje nacionalne svesti među slovenskim narodima takođe je bila ideja vodilja sokolskih društava u vreme rađanja pokreta u Pragu 1862. godine. Suprotstavljanje procesima asimilacije, germanizacije, mađarizacije, bile su neke od glavnih težnji koje su ujedinile prve Sokole.

            Na jugoslovenskim prostorima su plemenita i u velikoj meri panslovenstvom obojena načela sokolstva vrlo brzo pronašla plodno tlo. Tako se u Zagrebu već  1874. osniva Hrvatski sokol, dok se u Beogradu 1891. na predlog dr Vojislava Rašića "Beogradskom društvu za gimnastiku i borenje" menja naziv u Beogradsko gimnastičko društvo "Soko". Ubrzo po proglašenju Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca dolazi do stapanja nacionalnih sokolstava u jednu sokolsku organizaciju, čime se ostvario dugogodišnji san sokola južnoslovenskih naroda o ujedinjenju u jednu državu i stvaranju jedinstvenog sokolskog pokreta. Decembra 1929. u godini uspostavljanja unitarne monarhije i proglašenja Kraljevine Jugoslavije donet je Zakon o osnivanju Sokola Kraljevine Jugoslavije. U narednom periodu, sve do krize nastale nakon ubistva kralja Aleksandra, organizacija napreduje, hijerarhijski se učvršćuje, a Sokoli organizuju sletove, manifestacije, nastupaju na svetskim prvenstvima, olimpijskim igrama, grade se sokolane itd. Sokolstvo opstaje do početka Drugog svetskog rata, nakon čega organizacija biva zabranjena, a njeni nekadašnji članovi se progone od strane fašističkih okupatora. Nakon oslobođenja nova komunistička vlast nije imala interesa da inicira obnavljanje društva budući da je ono smatrano reliktom monarhističkog sistema. Tek po slomu Istočnog bloka u slovenskim zemljama se sokolstvo ponovo revitalizuje devedesetih godina prošloga veka.

            Prošle godine je iz štampe izašla monografija koja nosi naziv "Spomenica sokolskog pokreta u Pančevu". Ovo pažnje vredno delo promovisano je i u Starčevu, a njegov autor Slobodan Petrovski nastojao je da široj čitalačkoj javnosti približi rad sokolskog društva u Pančevu i okolini između dva svetska rata, pritom se služeći brojnim istorijskim izvorima, podacima, svedočanstvima građana i fotografijama do kojih je došao tokom svog višegodišnjeg istraživačkog rada. Uz njegovu dozvolu čitaocima "Starčevačkih novina" u celini prenosimo poglavlje knjige koje se bavi Sokolskom četom Starčevo:

            "U Starčevu je, 27. oktobra 1929. osnovan prosvetni odbor SDP-a sa zadatkom da stvori uslove za formiranje sokolske čete. Održan je prvi sokolski zbor, na kome se okupio veliki broj Starčevaca svih uzrasta. Govorili su Jovan Žebeljan, upravitelj osnovnih škola i horovođa Srpskog crkvenog pevačkog društva, Stevan Mencinger, Jozo Babić i Mirko Skovran, a nakon toga se pristupilo formiranju organizacije. Starešinstvo starčevačkih sokola povereno je Jovanu Žebeljanu, a za načelnika i prosvetara izabran je Jovan Bačić, obojica učitelji iz Starčeva. Četa Starčevo bila je jedna od najboljih tokom godina, a priznanje za uspešan rad stiglo je 1938. kada im je Vasa J. Isailović poklonio zastavu. Međutim, krajem te godine počela je da vlada nesloga, što je usporilo njen napredak i otežavalo rad. Zato je izabrana nova Uprava, a nakon toga četa je održala javni čas. Iz izveštaja Franje Hibera (najverovatnije je reč o nemačkom učitelju Francu Hiblu prim. aut.) sa Glavne godišnje skupštine održane,  16. januara 1940., može se steći uvid u rad starčevačke čete tokom 1939.".

(nastaviće se)